Çocuklarımızda obeziteye bağlı hipertansiyon sıklığı gittikçe artmaktadır. Çocukluktaki yüksek kan basıncı erişkin hipertansiyonu ve kardiyovasküler hastalıkları açısından bir risk faktörüdür. Damar sertliği (ateroskleroz) kalp damar hastalıkları için en önemli risk faktörüdür. Damar sertliğinin erken yaşlarda başladığına dair önemli kanıtlar mevcuttur. Dolayısıyla hipertansiyonun kökleri çocukluk çağına dayanmaktadır. Bu nedenle çocuklarda erken teşhis ve müdahale hayati öneme sahiptir. Ayrıca hipertansiyonun son dönem böbrek yetmezliği için önemli bir risk faktörü olduğu da unutulmamalıdır. Küçük çocuklarda böbrek hastalıklarına bağlı ikincil hipertansiyon olma olasılığı daha yüksektir. Okul çocuklarında ve ergenlerde özellikle artan obezite ve ekran başında geçirilen zamanın artışı, bununla birlikte paketlenmiş gıda tüketiminin fazlalaşması nedeniyle primer (birincil) hipertansiyon görülme sıklığı da yükselmektedir.
Çocuklarda hipertansiyon belirtileri nelerdir?
Hipertansiyonu olan çocukların büyük bir kısmı rutin doktor muayenesinde saptanır. Çünkü çocuklarda görülen hipertansiyon çoğunlukla asemptomatik yani hiç bulgu vermeden sinsi bir şekilde seyreder. Bununla birlikte, baş ağrısı, uykuya dalmakta güçlük, yorgunluk, göğüs ağrısı, çarpıntı, baş ağrısı, kulakta çınlama gibi belirtiler ile hasta başvurabilir. Şiddetli hipertansiyon durumlarında ise burun kanaması, kusma, görme bozukluğu, çarpıntı, bilinç bulanıklığı gibi belirtiler görülebiliyor.
Çocuklarda ortaya çıkan hipertansiyonun nelere sebep olabilir?
Çocuklarda yüksek tansiyon, ikincil organ hasarına neden olmaktadır. En çok zarar gören organlar göz, kalp ve böbrektir. Gözde hipertansif retinopati (yüksek kan basıncının retinaya zarar vermesi), kalp kasında büyüme ve kalp yetmezliğine neden olmaktadır. Böbrekte ise kronik böbrek hastalığına sebep olabilmektedir. Ayrıca çok yüksek değerlerdeki tansiyon nadir görülmekle beraber çocuklarda beyin kanaması, inme gibi durumlara da yol açabilmektedir.
Aileler çocuklarda yüksek tansiyon ile ilgili nelere dikkat etmelidir ve nasıl davranmalıdır?
Yüksek tansiyona sahip çocuğu bulunan ailelerin dikkat etmeleri gereken noktalar şu şekildedir:
- Çocukların beslenmelerine dikkat edilmelidir. Sağlıklı, sürdürülebilir ve katkı maddesi içermeyen bir beslenme şekli oluşturulup, çocuklara benimsetilmelidir.
- Çocuklar paketli gıdalardan uzak tutulmalı, taze meyve ve sebze tüketimleri artırılmalıdır.
- Gazlı içeceklerin içerisinde bulunan meyankökü hipertansiyona sebep olmaktadır. Bu sebeple çocukların bu içecekleri tüketmemesine özen gösterilmelidir.
- Çocukların fiziksel aktiviteleri artırılmalı ve haftada en az 3 gün ortalama 30 dakika yürüyüş yapmaları sağlanmalıdır.
- Çocukların tuz tüketimi azaltılmalıdır. Ancak bu azaltma sadece yemeklere konan tuz miktarından değil, sofraya gelen şarküteri, paketli gıda ve mandıra ürünleri gibi gıdalardan kaçınılarak gerçekleştirilmelidir.
- Çocukların ekran karşısında geçirdiği zaman sınırlandırılmalıdır.
